گياه كرچك عضوي از خانواده فرفيون-الياف ساقه كتان

گياه كرچك عضوي از خانواده فرفيون، گياه زبر و يك ساله است كه در نواحي معتدل افراشته مي‏شود. دانه كرچك حاوي روغن سبك بي رنگ يا روغن سبز رنگ است. مصارف عمده كرچك عبارتند از: بعضي از انواع گياه كرچك تزئيني هستند، ولي بيشتر آنها براي توليد دانه گياه كرچك كه از آن روغن كرچك استخراج مي‏شود كشت داده مي‏شود. روغن كرچك يك مسهل قوي است ولي استفاده عمده آن به عنوان يك ماده خام صنعتي است. روغن كرچكي كه آب آن گرفته شده باشد، به عنوان يك ماده خشك كننده سريع رنگها و جلا دهنده در توليد روغن‏هاي روان كننده مقاوم در برابر درجه حرارت زياد، پلاستيك‏ها، مايعات لزج، قارچ كشها، محصولات لاستيكي، صابونها و مواد نرم كننده پلاستيكها استفاده مي‏شود. تفاله كرچك يك نوع پودر محسوب مي‏شود و اگر سميت آن گرفته شود به عنوان يك غذاي حيواني مورد استفاده قرار مي‏گيرد. دانه‏هاي حاوي يك پروتئين سمي به نام رايسين است. علائم مسموميت با آن: تهوع، اسهال، دل پيچه زياد. خواص سمي آن با حرارت زايل مي‏شود. دانه‏هاي كرچك حاوي چندين عامل آلرژي زا بوده كه قادرند تب يونجه شديد، آسم و كهير در اشخاص حساس شده ايجاد كنند. موقعي كه روغن كرچك استخراج مي‏شود رايسين و آلرژي زاهاي موجود در دانه‏ها در تفاله يا گوشت ميوه باقي مي‏مانند به طوري كه روغن تجاري مخاطره‏آميز نيست.

الياف ساقه كتان مورد استفاده براي بافت پارچه و حوله كتان و طناب‏ها، تورها و نخ بندهاي‏كتاني هستند، اين الياف سبك، محكم و خيلي جاذب آب است و استقامت آن در موقع خيس بودن افزايش پيدا مي‏كند. در مراحل استخراج كتان از روش‏هاي مختلف رطوبت دهي، خيساندن و از انواع ماشين‏هاي مكانيكي استفاده مي‏شود كه مخاطراتي را در پي خواهند داشت از جمله اينكه، غلتك‏هاي خرد كننده و ماشين‏هاي رشته كننده مي‏توانند باعث نقص عضو شديد شوند. حفاظ گذاري مناسب اين وسايل شديدا توصيه مي‏شود. كارگران نبايد كراوات بزنند يا لباسهاي گشاد بپوشند و موهاي بلند هم بايد زير كلاه روند. مهمترين بيماري مطرح تنفسي است كه ناشي از استنشاق گرد و غبار آن است. مهار گرد و غبار در تمام مراحل صنعت كتان داراي اهميت بسياري مي‏باشد و در حاليكه برخي از موازين اقتصادي و اجراي آنها در كارخانه‏ها امكان‏پذير است. در محل هايي كه صنعت هنوز يك صنعت دستي يا خانگي است، مهار گرد و غبار بسيار دشوارتر است. بيشترين ميزان گرد و غبار در ماشين‏هاي رشته كننده و موتورهاي شانه كش توليد مي‏شود.

در مايعات دوره‏اي بايد توجه خاص به ريه افراد شود. همچنين سر و صدا از مهمترين آلاينده‏هاي كارخانه كتان است كه بايد بسيار مورد توجه قرار گيرد

دیدگاهی بنویسید

مطالب مشابه